بررسی اثر علّی مشارکت در تصمیم گیری بر تعهد و رضایت شغلی:آزمون نقش میانجی ویژگیهای شغلی و عملکرد در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ارومیه

این پژوهش با هدف بررسی اثر علّی مشارکت در تصمیم گیری بر تعهد و رضایت شغلی: آزمون نقش میانجی ویژگیهای شغلی و عملکرد در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه ارومیه به اجرا در آمد. جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه ارومیه که بالغ بر 450 نفر بودند که از این میان 213 نفر به عنوان نمونه و به شیوه تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه مشارکت در تصمیم گیری مارکولین و مشانکو(1990)، پرسشنامه تعهد سازمانی بالفور و وکسلر(1996)، پرسشنامه رضایت شغلی برایفیلد و روث(1951)، پرسشنامه ویژگیهای شغلی هاکمن و اولدهام(1975)، پرسشنامه عملکرد شغلی ویلیام و اندرسون(1991) بودند. قابل ذکر است که تمامی پرسشنامه ها از روایی و پایایی برخوردارند. روایی برابر با 87/0 و آلفای کرونباخ برای پرسشنامه های مشارکت، ویژگیهای شغلی، عملکرد، تعهد و رضایت شغلی به ترتیب 87/0، 76/0، 70/0، 82/0 و 70/0 بدست آمد. در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها و بررسی روابط بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین متغیرهای مشارکت در تصمیم گیری با ویژگیهای شغلی و عملکرد شغلی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین بین متغیرهای ویژگیهای شغلی و عملکرد شغلی با تعهد و رضایت رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. شدت این همبستگی دو به دو از 22/0 تا 70/0 در نوسان است. بیشترین ضریب همبستگی بین ویژگی شغلی با رضایت (70/0(r = می باشد. از تحلیل همبستگی میان متغیرهای برون زا و درون زا می توان نتیجه گیری کرد که هر گونه افزایش در مشارکت در تصمیم گیری همراه با افزایش در نمرات ویژگیهای شغلی و عملکرد شغلی می باشد. بر اساس معنی دار بودن ضریب مسیر بین مشارکت در تصمیم گیری و ویژگی شغلی، بین مشارکت در تصمیم گیری و عملکرد شغلی و همچنین بین مشارکت در تصمیم گیری و رضایت شغلی رابطه مثبت وجود دارد. بین ویژگی شغلی و تعهد سازمانی و ویژگی شغلی با رضایت شغلی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین بین عملکرد شغلی به عنوان نقش میانجی با تعهد و رضایت شغلی رابطه مثبت وجود دارد. اما بین مشارکت در تصمیم گیری با تعهد سازمانی رابطه وجود ندارد. در عین حال با میانجیگری ویژگیهای شغلی، مشارکت اثر غیر مستقیم و مثبت روی تعهد سازمانی اعضای هیأت علمی دارد. به عبارتی افراد با احساس مشارکت در تصمیم گیری بالا در شرایط احساس ویژگیهای شغلی بالا از خود تعهد سازمانی بالایی را نشان می دهند. همچنین ویژگیهای شغلی و عملکرد نقش میانجی را در رابطه بین مشارکت در تصمیم گیری و تعهد و رضایت شغلی ایفا می کنند.